Onderstaond verhaal is een eerbetoon aan mien zus Els en eur man Henk. Ze zun allebei helaas völ te jong gestörve. Samen hemme ze een klein uultje zowiet gekrege dah ’t weer teruggeplaats kon worde in de natuur. Het verhaal is geschreve deur Els en deur mien in ‘t dialect vertaald.
Jantje, het hongerige steenuultje van krek één waek old
Mien bruur Jan heh al een aantal jaore een uulekas in ’n grote eik vlak bi-j huus. In een drietal jaore harre zich een wipsenes en een koppeltje kwikstetjes ook wel ploe:gedrie:vertjes genuump zich in de kas genesteld. Dit jaor was d’r weer een koppeltje steenuule.
’t Duurde een hötje mao op een gegeven moment ginge de uule ook aoverdag jage en dah betekent dat’ter jonge uule in de kas zate. Geregeld von mien bruur dan ook braakballe onder de boom. Nao een klein waekske, nog veur dah de jonge eigus konne vlie:ge, stapte er een klein uultje uut ’t nes mao hi-j trao’j naeve ’t plenkske van de uutloop van de kas. Jantje (zo nuumde wi-j ’t uultje) viel inens drie meter nao ondere. Gelukkig zun jonge uule nog zo lich dah ze zich nooit zulle bezere. De andere uultjes bleve nog veilig in ’t nes bi-j de olders.
Waarschijnluk heh Jantje zon honger gehad dah Jantje tot 2 keer toe terug in het nes wier gezet deur mien bruur. Toen Jantje veur de derde keer op de grond lei-j doch mien bruur, dit geet ’t uultje nie:t redde, zo mager en zo klein en kats onder de vleuj. Hi-j doch ik mot hulptroepe inschakele. Dus mien man Henk en ik (Els) wiere gebeld aover Jantje. Wi-j harre neh nog een jonge kakariki van amper vier waeke old groot gebrach met krachvoer in een spuitje en dih meh een goe:d resultaat.
Wi-j hemme een olde theedoek gegroppe en zun toen geliek in de auto gestap op weg nao mien bruur Jan. ’t Was snikheit en Jantje was op sterve nao dood. Wi-j hemme Jantje geliek met een spuitje water in zien snaveltje gespaote en daornao gauw in de theedoek gerold en meh nao huus genomme. Wi-j hemme Jantje toen in een deus gezet met een bekske water en holtsnippers.
De eerste waek hemme wi-j Jantje gevoerd met een spuitje met krachvoer dah harre wi-j nog aover van de kakariki. Iedere dag wier Jantje op de waegschaol gezet en mundjesmaot kwam Jantje aan meh een paar miligram per dag. In de drie waeke dah Jantje bi-j ons is gewes is hi-j 25 procent aangekomme. Ook hemme wi-j Jantje onder gedompeld in ’n badje met gruune zeep tege de vleuj en die verdwene as sneeuw veur de zon. Wi-j zage Jantje zienderoge opknappe. Hi-j begon steeds meer te aete en hi’j wier steeds actiever.
Nao de eerste waek hemme wi-j Jantje gevoerd meh een pincet meh zachte hondebrokke umdah uule vleisaeters zun. Jantje loerde efkus nao ’t voer aan de pincet en dan… HAP SLOEK WEG was ’t voer. Toen ‘t uultje eenmaol goe:d deur hah hoe ’t werkte meh den pincet begon hi-j aardig te gruu:je en toen hemme wi-j um veur de nach un schötteltje met voer en water in zien hökske gezet en Jantje begon warempel zelf te aete. De volgende merrege was dan ok alles schoon op.
Later heurde wi-j van een paar minse van uulevereniging Montferland dah wi-j Jantje baeter eendagskuukes konde voere. Die kö’j kope in een dierespeciaalzaak. En inderdaod ’t ging steeds baeter met Jantje.
’s Aovens zat hi-j bi-j ons in de woonkamer, eers efkes lekker knuffele bi-j mien op slip en daornao wier Jantje röstig. Hi-j hah van die mooie grote citroen gaele oge en hi-j kon zien köpke hos helemaol anders umdraeje. Onze honde ware ook al gewend aan Jantje, die begonne te kwispele as Jantje nao binne wier gehaald. Hi-j was altied mao efkes binne umdah uule ’s nachts wakker zun en aoverdag en ’s aoves nog slaope. Wi-j konne ’s nachs heure dah Jantje aan ’t donderjage was, want hi-j zette zien hele kooi op de kop.
Wi-j begonne aan Jantje te wenne, mao urgus wiste wi-j dah ut baeter was um Jantje terug te plaatse in zien eige uulekas. Zodoende hemme wi-j de stoute schoe:n mao aangetrokke en inlichtinge gevraog bi-j uulevereniging Montferland. De kaerls wolle Jantje wel weer terugplaatse en bedeen een ringske um het peutje doe:n. Dah vonne wi-j een goe:d idee want zo heure wi-j in de toekoms misschien nog wah van Jantje. ’t Uultje was inmiddels vier waeke old en ’t wier tied dah’te vliegles kreeg van zien oldes en hi-j mos ok lere jage.
Tja en daor staoj dan meh Jantje in de hande. Wi-j harre toch mao mooi Jantje drie waeke gehad en gi-j gao ow toch hechte aan zon klein uultje.
De uulekas bi-j mien bruur Jan wier grondig naogekeke mao door bleek niks meer in te zitte, gin olders mao ok gin jonge (vogeltjes gevlaoge). En wah now? De man van de uulevereniging wis nog een uulekas kot bi-j en al gauw wier beslaote um Jantje door te herplaatse. Zo gezeid, zo gedaon! Wi-j hemme afscheid van Jantje genomme meh een brok in de kael. ’t Dierke wier nao zien ni’je onderkomme gebrach. Wi-j hemme nog wel deurgegeven dah wanneer d’r nog ‘ns urges kleine uultjes onder een boom gevonde worre, wi-j graag adoptie-olders willen zun veur disse uultjes.
D’r wier ons verteld dah andere uule-olders gin onderscheid make en ons wier 100 procent gegarandeerd dah ’t goe:d zol komme. En inderdaod ’t geet harstikke goe:d met Jantje bi-j zien adoptie-olders. Er zitte totaal vier jonge in de kas. Wi-j hemme nog kontak gehad met een man van de uulevereniging en den is een paar keer in de kas waeze kie:ke. Jantje greujt haevig en hi-j mik ’t goe:d.
Onlangs is Jantje gezie:n bi-j ’t huus van mien bruur Jan. Dah betekent dus dah hi-j al kleine stukskes kan vlie:ge anders was hi-j daor niet aangeland. Wah zol ’t toch mooi zun dah wi-j volgend jaor een neske zolle hemme in de uulekas van mien bruur Jan en misschien is Jantje dan wel een van de olders. Oh jao, moch Jantje toch een vröwke zun (’t geslach kunne ze now nog nie:t bepaole) dan wud ’t natuurlijk Janine.
Jan Tiemissen
Dialectgroep OVD
